Mówiąc o konopiach i ich cennych składnikach, najpierw myślimy o kannabinoidach i terpenach. Te dwie grupy substancji stanowią znaczną część działania tej rośliny i są jak dotąd najdokładniej przebadane, ale istnieją inne, znacznie bardziej nieznane grupy substancji zawarte w roślinach konopi, którym warto się przyjrzeć. Jedną z tych grup są flawonoidy.
Pod względem chemicznym flawonoidy stanowią podgrupę polifenoli. Flawonoidy występują w wielu roślinach i są często odpowiedzialne za kolor ich kwiatów i owoców. W konopiach flawonoidy ponadto odgrywają rolę w efekcie otoczenia, który polega na tym, że suma wszystkich substancji zawartych w danej odmianie stanowi jej unikalny efekt. Niektóre z tych flawonoidów nie są jeszcze szeroko rozpowszechnione i wydają się mieć interesujący potencjał medyczny.
Szerokie Spektrum Działania Apigeniny
Jednym z tych wciąż w dużej mierze nieznanych flawonoidów jest apigenina. Oprócz konopi, apigenina występuje między innymi w rumianku, ale także w innych roślinach. Chemicznie apigenina należy do flawonów, podgrupy flawonoidów. Dotychczasowe doświadczenia z tą substancją wskazują na jej bardzo szerokie spektrum działania terapeutycznego. Szczególnie interesujące jest to, że apigenina farmakologicznie należy również do fitoestrogenów.
Badania na hodowlach komórkowych wykazały, że apigenina może spowalniać wzrost komórek raka piersi. W badaniach in vitro wykazano silne działanie cytotoksyczne na kilka typów komórek raka piersi, podczas gdy zdrowe komórki nie były atakowane. Inną ważną cechą apigeniny jest jej działanie przeciwzapalne.
Prawdopodobnie jest to również powód, dla którego rumianek od czasów starożytnych był znany jako środek przeciwzapalny. Przeprowadzono szereg badań in vivo i in vitro, które wykazały, że apigenina może hamować różne formy reakcji zapalnych. Działanie to polega na hamowaniu aktywności kilku różnych cytokin wywołujących stan zapalny.
Apigenina może być również interesująca w leczeniu choroby Alzheimera lub innych chorób neurodegeneracyjnych. Najnowsze badania sugerują, że ma działanie neuroprotekcyjne, które spowalnia procesy wewnątrzkomórkowe i oksydacyjne w komórkach nerwowych, które odgrywają kluczową rolę w postępie choroby Alzheimera.
Apigenina wydaje się również interesująca w leczeniu wspomagającym cukrzycę, ponieważ jest bezpośrednio związana z uwalnianiem insuliny. Warto również wspomnieć, że ma słabe powinowactwo do receptora GABA. To ten receptor, na który działają benzodiazepiny. Dlatego jest również dostępna jako suplement na bezsenność.
Kwercetyna Przeciw Stanom Zapalnym
Podobnie interesującym flawonoidem jest kwercetyna. Należy ona do podgrupy flawonoli i charakteryzuje się przede wszystkim działaniem przeciwzapalnym. Hamuje również uwalnianie cytokin wywołujących stan zapalny, co z zasady prowadzi do szerokiego zakresu zastosowań, ponieważ wiele chorób jest spowodowanych stanem zapalnym.
Obecny stan badań zakłada, że jest ona szczególnie skuteczna w przypadku alergii, ponieważ działa w kilku miejscach. Z jednej strony hamuje reakcję alergiczną, zapalną, a jednocześnie zmniejsza uwalnianie histaminy. Histamina jest substancją przekaźnikową, która jest uwalniana w reakcjach alergicznych i jest odpowiedzialna za reakcje takie jak swędzenie i wysypka.
Ponadto, z badań wiadomo, że kwercetyna zmniejsza stres oksydacyjny w komórkach nerwowych, co potencjalnie może być wykorzystane w leczeniu choroby Alzheimera. Dzięki redukcji stresu oksydacyjnego możliwe jest również zapobieganie innym chorobom. Na przykład w miażdżycy kluczową rolę odgrywa stres oksydacyjny związany z cholesterolem. Ze względu na swoje właściwości przeciwutleniające, kwercetyna jest również dostępna w handlu jako suplement diety w czystej postaci.
Liczne Inne Przeciwutleniające Flawonoidy
Istnieje wiele innych flawonoidów zawartych w konopiach, których właściwości przeciwutleniające zostały już udowodnione w badaniach. Witeksyna, który z kolei jest pochodną apigeniny, występuje również w wielu odmianach konopi i jest przedmiotem niektórych badań. Ze względu na swoje właściwości przeciwutleniające jest również dostępny w handlu jako suplement diety.
Również luteolina i orientyna są przeciwutleniającymi flawonoidami, które występują w większych ilościach w wielu odmianach konopi. Między innymi ze względu na zawartość wielu składników przeciwutleniających, konopie, na przykład w postaci nasion konopi, są również jednym z najzdrowszych pokarmów i nie powinny być nieobecne w żadnym planie żywieniowym.
Podsumowanie
Na przykładzie flawonoidów można lepiej zrozumieć zasadę często wymienianego efektu otoczenia. Wiele rzekomo niepozornych substancji czynnych ma nieprzecenione spektrum działania. Między innymi mogą one również działać na receptory biorące udział w efektach psychoaktywnych, jak widać na przykładzie apigeniny.
Nawet dzisiaj w farmakologii często popełnia się błąd polegający na wnioskowaniu z działania wyizolowanego głównego składnika aktywnego do ogólnego działania rośliny. A to zawsze ogólna kompozycja wszystkich składników tworzy indywidualny profil działania danej odmiany konopi.
